امروزه اغلب شهرهای بزرگ دنیا با مشکل آلودگی هوا روبه رو هستند.این آلودگی علاوه بر مشکلاتی که برای سلامتی ساکنین شهرها ایجاد می کنند به نماهای ساختمان ها و بناهای تاریخی نیز صدمات زیادی وارد می کند.
ذرات گرد و غبار و دوده با رطوبت موجود در فضا ترکیب شده و با نفوذ به داخل خلل و فرج میکروسکوپی پوشش های نما ،لایه ای چسبنده ،کثیف و بدرنگ تشکیل داده و نما را کهنه ،زشت و بدشکل می کند.تمیز کردن این لایه ها کار آسانی نبوده و با یک شستشوی ساده نمی توان آن را پاک کرد بلکه احتیاج به وسایل مخصوص برای سایش سطح و برداشتن یک لایه از روی آن مثل سندبلاست و یا شستشو با دستگاه های پاشش آب با فشار زیاد مثل جت واشر دارد و چون معمولاً این کارها در ارتفاع زیاد و روی داربست و یا وسایل مخصوص بالابر انجام می شود سختی و هزینه آن چندبرابر است.با این وجود این پاکیزگی دوام چندانی نخواهد داشت و در عرض چند ماه یا حداکثر یکی دو سال دوباره چهره ساختمان کثیف شده و این دوره تسلسل باید تکرار شود.
چاره کار چیست؟
سالهاست که این مشکل گریبانگیر شهرهای بزرگ دنیا بوده و دست اندکاران صنعت ساختمان برای آن راهکارهای مختلفی اندیشیده اند.استفاده از پوشش های نمایی که دارای خلل و فرج کمتر و سطح شفاف تر و مقاوم تری در مقابل آلودگی ها باشند یکی از راه چاره هایی بوده است که امروز شاهد روند رو به رشد استفاده از آن در نما هستیم.
نماهای کامپوزیت ،شیشه،گرانیت و سرامیک های مخصوص از این گونه مواد هستند که در مقابل آلودگی هوا مقاومت بیشتری داشته و دیرتر کثیف می شوند البته این گونه نماها در کنار مزایای خود مشکلاتی از قبیل قیمت بالا و یا عدم سازگاری با شرایط آب و هوایی و محیطی را دارند که استفاده از دیگر گونه های نما را الزامی می کند.محققین صنعت شیمی ساختمان از سالهای دور برای محافظت و جلوگیری از کثیف شدن نما از مواد مختلفی استفاده می کردند.
تاریخچه استفاده از مواد سیلیکونی برای اندود کردن نما
- سال ۱۹۵۵:متیل سیلیکونات های شدیدا قلیایی
- سال ۱۹۶۵: رزین های سیلیکونی رقیق شده در حلال های آبی
- سال ۱۹۷۵:سیلان ها یا سیلوکسان های نمای رقیق شده در حلال آبی
- سال ۱۹۸۵: سیلان ها یا سیلوکسان های به صورت سیستم های خودامولسیون شونده
- سال ۱۹۹۵: سیلان ها یا سیلوکسان ها به صورت امولسیون پایدار
- سال ۱۹۹۷: سیلان ها یا سیلوکسان ها به صورت کرم های محلول با پایه آب
اصول عملکرد اندودهای محافظ سیلیکونی
اندودهای محافظ یک فیلم نازک سیلیکونی روی خلل و فرج سطح زیر کار تشکیل داده و با نفوذ به داخل آن لایه ای یکپارچه با سطح زیرین تشکیل می دهد.مولکول های این لایه به شکلی هستند که آب از آن عبور نمی کند.ولی مولکول های هوا به راحتی می توانند از آن عبور کنند به این ترتیب لایه ای در روی سطوح شکل می گیرد که مانع نفوذ آب به داخل سطح زیرکار می شود ولی سطح زیر کار اجازه تنفس و خارج شدن بخارهای داخل آن را دارد.این خصوصیات از لحاظ دوام لایه اندود و سطح زیر کار بسیار مهم و حیاتی است چون وقتی سطح زیر کار بتواند تنفس کند آب در داخل آن نمانده و واکنش های مخرب کربناته و سولفاته شدن انجام نخواهد شد و دیگر سطح زیر کار شوره نخواهد زد . از طرف دیگر امکان عبور بخار باعث می شود که اندود اعمال شده بر روی سطح پوسته نشود . نبود رطوبت و آب در سطح زیر کار جلوی بسیاری از واکنش های مخرب شیمیایی را که موجب کوتاه شدن عمر نما و تخریب و کثیف شدن آن می شود را می گیرد .
به طور خلاصه فوایدی که اندودهای محافظ سیلیکونی می توانند برای سطح زیرکار داشته باشند عبارتند از :
- کاهش جذب آب به میزان بیش از ۸۰ درصد
- تأثیر کم روی میزان عبور بخار از سطح در حد کمتر از ۱۰ درصد
- نفوذ عمیق و سریع به سطح زیر کار
- مقاوم در برابر عوامل قلیایی و اشعه UV
- سطح غیر براق و بدون چسبندگی و زرد شدگی
- بدون اثرات مخرب روی محیط زیست
- اندود های سیلیکونی دارای عمر و دوام بسیار زیادی هستند .
آزمایشات انجام شده روی انواع مختلف مصالح ساختمانی مانند آجر سفالی ، آجر ماسه آهکی ، سفال و انواع سنگ های ساختمانی نشان داده است که پوشش های سیلیکونی آنها را کاملاً نفوذ ناپذیر کرده و این اثر درطول سالیان طولانی بدون تغییر باقی می ماند .
به طور کلی اندودهای سیلیکونی برای محافظت سطوح جاذب و سطوحی دارای خلل و فرج زیاد مناسب هستند . تعدادی از این نوع سطوح عبارتند از انواع آجرهای سفال ، آجر ماسه آهکی ، بتن ، بتن سبک ، انواع سنگ ها تراورتن و غیره
اندودهای سیلیکونی برای سطوح گچی و سطوحی که جذب آب کمی دارند مانند سنگ های گرانیتی ، سرامیک های فشرده و امثالهم مناسب نیستند . در حال حاضر این اندودها در دو نوع تولید و به بازار عرضه می شوند . یک نوع آن به صورت ساده می باشند که رزین سیلیکونی در یک حلال پایه نفتی حل شده و مصرف می شود . این نوع پوشش ها اثر محسوسی روی سطح زیرکار نداشته و ظاهر آن را تغییر نمی دهد و تنها آن را آب گیر می کنند . نوع دیگر علاوه بر رزین های سیلیکونی چند نوع رزین اکریلیکی نیز به آن اضافه می شود که یک فیلم نازک و شفاف روی سطح زیرکار تشکیل داده و نمای آن را براق تر می کند . این پوشش لایه ای سخت و مقاوم روی سطح زیرکار تشکیل داده و آن را در مقابل سایش و عوامل جوی کاملاً محافظت می کند . روش استفاده از این مواد بسیار ساده است و افراد بدون مهارت خاص نیز می توانند آن را اعمال کنند . معمولاً این مواد بوسیله قلم مو و یا دستگاه های پاشش با فشار کم در چند دست به صورت متوالی به زیر کار پاشیده می شود تا کاملاً جذب سطح زیر کار شده و آن را اشباع کند . خوشبختانه درسال های اخیر این نوع اندودها با کیفیت و قیمت مناسب در ایران تولید شده و جایگزین نمونه های گران قیمت مشابه خارجی گردیده است .
